" Domb Maryjny Chcielibyście wiydzieć, jako to było z tym dymbym na Kleszczówce, co mu hań downi godali "Marienajcha" a my mu piyknie po naszymu godomy "Domb Maryjny". No to posuchejcie! Jak sie te Turki zaczli bić z porzondnym, krześcijańskim norodym, to sie tyż na nich wybroł polski król, co mu było Sobieski na miano, ale tego to wom godać niy musza, bo żeście sie w szkole uczyli, pra? I szoł se tyn panoczek król ze swoim wojskym bez ta naszo śląsko ziymia, bo inakszej drogi do tego Wiydnia niy było. Mioł tyn panoczek król takiego szprytnego chopa, co mioł wojsko bez te sromotne bory przekludzić aż do Żorów, ale tyn chop sie musioł kajś łoszydzić, bo już bół wieczór a Żorów nie było widać. Jeszcze zanim sie słonko skowało za stromami, ludzie pozsiodali z koniów na takij piyknej niwie, na kierej było kupa placu, bo hań rosnoł yno jedyn dombczok. Konsek dali pod borowicami, co nimi niwa była okolono, panoczek król uwidzioł mało okolono kamiyniami studzionka. Wojoki zjedli wieczerzo, porzykali a poszli spać, yny panoczek król był jakis markotny a mier_ziło go że do tych Żorów niy doszeł. Kozoł se zawołać, tego co ich kludził. Chop sie boł, że go panoczek król łofaroni, ale iść musioł. Król sie podziwoł na wybrane niebo, niy chciało mu sie spać. To zaczon se z chopym godać. Dowiadowoł sie, co to je za miasto, te Żory. No to mu chop padoł, że sam yno pora razy ze łojcym był za bajtla, ale co sie nadziwoł, to sie nadziwoł. Chałupy tam som drzewiane ale bogate. Pany rajce se chodzom w najpiykniyjszych szatach, bo we Żorach ta materyjo na szaty tkocze robiom, majom kożuchowe czopki, strzybne a złote pieszczonki na palcach a piyknie odlone łańcuchy na karkach. Sprzedowajom wszystko za złoto a strzybro. Paniczki tyż som piyknie obleczone. Po prowdzie som tam tyż biydoki, ale niy mrom głodym. Majom wiela dobytku, a reż tam rośnie wielko, że az strach - nikaj taki ni ma. Majom tyż moc słomy po stodołach za miastym, coby gowiydź miała co żrać bez zima. Panoczek król był wielce ciekawy, jako to żorzany do takigo bogactwa doszli. Chop zaś tam słyszoł, jak łojce godali, że te żorzany se najprzód las pod miasto wypolili, a potym se dziepiyro chałupy na gołej ziymi stowiali. Lynić to sie nie lynili, bo sie wziyni za wytopiani żelaza. Kuźnie postawili. Rudy mieli dość nad rzykom, co ji Ruda godajom od rudkowej wody, co w ni płynie, a drzewa tyż boło dość pod rynkiem. Ciyni yno same brzózki, boś nich je nojlepszy wongel do żelaza. I tak se panoczek król bojali z chopym do rana. Jak sie rozwidniło król kozoł swojimu kapelonkowi dzwonić na jutrznio a powiesił swój łobrozek ze Matkom Boskom, co go dycki wszyndy na droga ze sobom broł, na dombczoku. Wszyscy wojocy stanyli wartko do rzykanio. Ledwie skończyli, dały sie słyszeć dzwony. Byli cołkiym blisko Żorów. Panoczek król chcioł żorzanom zostawić jakoś pamiontka po sobie, bez to przybił swój łobrozek strzybnym grzebyczkiem do dombczoka. Do Żorów już nie wstompił, bo mu sie strasznie piliło na tego Turka-pogana. "Łojce miasta" dowiydzieli sie łod straże na murach, że ciongnie król z wojskym to pojechali mu naprociw, ale król niu doł sie namówić na łodwiydziny w Żorach yno tak padoł: - Słyszołech wiela ło tym jacy żeście som bogaci a jako dobrze gospodarzycie. Mijom miasto, ale zostawiłech wom pamiontka w boru na dymbie wedle studzionki. Tóż żegnejcie ludkowie! My muszymy do Wiydnia, miasto wasze z Bogym niych zostowo! Od tyj pory te miejsce, kaj panoczek król zostawił burmistrza i wielmożnych rajców zaczni ludzie nazywać Zostawa. Żorskie rajce byli ciekawi, co tyż za pamiontka łostawił im panoczek król, ale żodyn nie wiedzioł, kaj taki miesce w lesie je. Dziepier wonglorz ich tam zakludził. Coś sie im niy zdoł tyn królewski podarek, bo pokiwali gowami a poszli do dom, ale żorski norod te miejsce rod nawiydzoł bez cołkie 300 lot i dali ło niego dbo. Bez lata poniszczył sie łobrozek łod króla, no to jakiś przybyty malyrz namalowoł go na wiynkszej desce i tyn łobrozek wisi na dymbie do dzisioj. Wielko szkoda, że ni ma tam już tyj piyknej studzionki. Wyschła, jak robili bez las szyroko droga do katowic."

Opis pochodzi z forum Wirtualne Zory
-----
Tech.
f/8 1/320sec ISO200 eqv. 27mm